Het aantal senioren neemt toe. Tegelijk ondervindt de zorgsector problemen om medewerkers te vinden én te houden. Om op deze uitdagingen een antwoord te bieden, testen Belgische, Franse en Engelse zorgspelers het Nederlandse buurtzorgmodel uit: kleine teams staan in een buurt in voor alle zorgdiensten. Zorgbedrijf Antwerpen en Emmaüs Ouderenzorg zijn de Belgische partners in het Europese project.
De doelstelling van buurtzorg is mensen langer gezond thuis laten wonen en tegelijk hun tevredenheid en die van de zorgmedewerkers verhogen.
Door de zorg op een vernieuwende manier te organiseren slaagde het buurtzorgmodel er bij onze noorderburen in om mee een antwoord te bieden op de uitdagingen in de zorgsector: de soms nog erg gefragmenteerde zorg, de verschillen in financieringssystemen die flexibiliteit in de zorg parten spelen…
In het kader van buurzorg gaat een klein team van een 12-tal medewerkers in een buurt aan de slag en neemt dat team alle aspecten van de zorg voor senioren in handen.
De zorgvrager staat altijd centraal en moet zo goed en zo persoonlijk mogelijk worden geholpen. Daarnaast staat het team zelf in voor zijn dagelijkse werking en de manier waarop de medewerkers zich organiseren om de zorg in hun buurt zo goed mogelijk te doen functioneren.
Het buurtzorgmodel rekent daarvoor op gebruiksvriendelijke IT-toepassingen die de administratie vereenvoudigen en dringt de hoeveelheid backofficewerk terug door te werken met teams die niet vanuit een centrale dienst worden geleid.
De focus voor de begeleiding van de medewerkers verschuift zo van ‘sturen’ naar ‘coachen’ en ‘ondersteunen’.
Europese subsidies voor buurtzorg
Zorgspelers uit België, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk gaan met het ‘Transforming Integrated Care in the Community’ (TICC) de komende vier jaar na of ze het succes van de buurtzorg kunnen overdoen in eigen land. Twee universiteiten volgen het project op.
TICC wordt gesubsidieerd door het Europees financieringsprogramma Interreg 2-Zeeën van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling. Interreg 2-Zeeën bevordert de expertise-uitwisseling tussen de gebieden aan het Kanaal en de Noordzee. Het TICC-project, met een kostenplaatje van meer dan 8 miljoen euro, ontvangt 5 miljoen euro Europese steun. De deelnemende zorgspelers dragen 3,2 miljoen euro bij met eigen middelen.
Nieuw organisatiemodel
De betrachting van het TICC-project is om een grotere tevredenheid bij zowel klanten als medewerkers te realiseren te focussen op de essentie. Daarom willen we een nieuw organisatiemodel uittesten volgens de principes van Buurtzorg. Buurtzorg biedt holistische, persoonsgerichte zorg in de gemeenschap door middel van zelfsturende teams.
In de loop van 2018 kreeg Zorgbedrijf Antwerpen de kans om de kennis over de werking van het zgn. Buurtzorg-model te verdiepen. Dit was een heel boeiend en uitdagend proces, want hoewel we dezelfde taal spreken in Vlaanderen en Nederland, bleek toch dat eenzelfde woord verschillende betekenissen kon hebben aan weerszijden van de landsgrens.
Door een steeds beter zicht te krijgen op hoe het model was opgebouwd en hoe het werkte en wat er (niet) mogelijk was in de context van Zorgbedrijf Antwerpen, konden verschillende ideeën geschetst en tegen elkaar afgezet worden.
Door dit voortschrijdend inzicht hielp bij het bepalen wat de meest ideale context was waarbinnen een pilootteam zou kunnen starten.
Een eerste idee dat werd bekeken en verworpen was om te werken vanuit een “campsus”setting, waar Zorgbedrijf Antwerpen zijn volledige dienstenpakket (dienstencentrum, woonzorgcentrum en assistentiewoningen) op een relatief kleine oppervlakte makkelijk kon aanbieden aan alle bewoners van de assistentiewoningen. Deze setting werd echter beschouwd als te kunstmatig, gezien alle bewoners per definitie al klant zijn van Zorgbedrijf Antwerpen. Deze aanpak strookt niet met de BZ-aanpak, waar er juist in buurten en outreachend wordt gewerkt.
Ook werd het idee om enkel met zorgkundigen te werken niet weerhouden, omdat dit eigenlijk niet strookt met het vergelijkbare Nederlandse model, waar (vertaald naar Belgische diploma’s) eigenlijk zowel verpleegkundigen als zorgkundigen werken. Daarnaast was dit ook geen vernieuwende manier van werken geweest, gezien de reguliere gezinszorg reeds zo werkt.
Een derde belangrijke vaststelling was dat er al een paar waardevolle good practices lopen binnen Zorgbedrijf Antwerpen, die ook inspirerend waren bij de keuze van de piloot-teams.
Gewapend met deze kennis, kan er nu, in de loop van februari 2019 een start genomen worden met twee piloot teams in regio Noord.
